راهنمای جامع ثبت ‌نام سهام عدالت از صفر تا صد

سهام عدالت به عنوان یکی از طرح‌های اقتصادی مهم دولت، از سال ۱۳۸۸ به منظور حمایت از اقشار کم‌درآمد آغاز شد. هدف این طرح، مشارکت عمومی در مالکیت بنگاه‌های دولتی و ارتقای وضعیت معیشتی افراد جامعه بود. با توجه به گسترش سوالات و ابهامات درباره این طرح، در این مطلب به بررسی کامل مراحل ثبت ‌نام سهام عدالت، شرایط مشمولان و نحوه دریافت سود وام سهام عدالت خواهیم پرداخت.

نکته: اگرچه هنوز زمان جدید برای ثبت‌نام جاماندگان سهام عدالت اعلام نشده است، پیش‌بینی می‌شود که این فرآیند به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه samanese.ir انجام شود. همچنین متقاضیان باید پیش از آغاز ثبت‌نام، کد بورسی خود را از سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) دریافت کنند.

سهام عدالت چیست؟

در راستای اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی، دولت در سال ۱۳۸۴ مجوز اجرای طرح خصوصی‌سازی را دریافت کرد و بخشی از سهام دولتی را تحت عنوان سهام عدالت به مردم واگذار کرد. این سهام شامل سبدی از سهام شرکت‌های دولتی است که با هدف کاهش سهم دولت در اقتصاد و گسترش توزیع عادلانه ثروت میان اقشار کم‌درآمد جامعه طراحی و اجرا شد.

سهام عدالت به‌طور خاص برای کاهش مالکیت دولت در بنگاه‌های بزرگ اقتصادی و گسترش خصوصی‌سازی تعریف شد. همچنین اهداف دیگری نظیر کمک به اقشار آسیب‌پذیر و توانمندسازی اقتصادی خانوارهای نیازمند نیز در این طرح مدنظر بوده است:

• کاهش وابستگی خانوارهای کم‌درآمد به حمایت‌های مستقیم مالی دولت
• تسریع فرآیند خصوصی‌سازی با واگذاری سهام شرکت‌های دولتی
• کوچک‌سازی دولت و افزایش مشارکت مردم در اقتصاد
• توزیع عادلانه‌تر ثروت و درآمد در سطح کشور
• تقویت سهم بخش تعاون در اقتصاد ملی

مشمولان سهام عدالت چه کسانی هستند؟

در حال حاضر، بیش از ۴۹ میلیون نفر به‌عنوان دارندگان سهام عدالت در سامانه مربوطه ثبت شده‌اند. همان‌طور که از اهداف این طرح پیداست، افراد مشمول عمدتاً از اقشار کم‌درآمد جامعه انتخاب شده‌اند. گروه‌هایی که به تدریج تحت پوشش سهام عدالت قرار گرفتند شامل:

• روستاییان و عشایر
• زنان سرپرست خانوار
• کارگران فصلی و ساختمانی
• کارمندان بخش‌های مختلف
• دیگر اقشار کم‌درآمد که در مراحل مختلف به این طرح افزوده شدند

طرح سهام عدالت، با ایجاد فرصت مالکیت سهام برای گروه‌های کم‌درآمد، نقشی اساسی در کاهش فاصله طبقاتی و توانمندسازی اقتصادی این گروه‌ها ایفا کرده است.

ثبت ‌نام سهام عدالت

ثبت ‌نام سهام عدالت در ابتدا مختص دو دهک پایین درآمدی بود که شامل افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و برخی از رزمندگان می‌شد. با تغییرات اقتصادی و افزایش تقاضا، از سال ۱۳۹۹ امکان خرید و فروش این سهام نیز فراهم شد. در حال حاضر، بیش از ۴۹ میلیون نفر دارای سهام عدالت هستند، اما هنوز تعداد زیادی از افراد مشمول، موفق به ثبت‌نام نشده‌اند. در زیر مراحل گام به گام ثبت نام سهام عدالت آورده شده است.

ثبت‌ نام در سامانه سجام برای دریافت کد بورسی

برای مشمول سهام عدالت شدن و دریافت کد بورسی ابتدا باید در سامانه سجام به آدرس https://www.sejam.ir/ مراجعه کرده و در آنجا ثبت نام کنید.

گام‌های مورد نیاز برای ثبت نام در این سامانه به صورت زیر است:

1. وضعیت اولیه
2. تکمیل فرم ها
3. تایید استعلام و دریافت کد پیگیری
4. مراجعه به مراکز احراز هویت
5. احراز هویت نزد مراکز احراز هویت یا احراز هویت الکترونیکی
6. تایید سهامدار در سجام

مراحل یک تا سه این کار در زیر آورده شده است و شما پس از دریافت کد پیگیری باید به مراکز احراز هویت مراجعه کنید یا به صورت الکترونیکی آن را انجام دهید.

حال با زدن گزینه ثبت نام و با واردن کردن شماره تلفن همراه (شماره تلفن باید به نام شخص و مطقب با کد ملی شخص باشد)، اولین قدم را در این راستا برمی‌داریم:

حال در صفحه بعد کد ملی و کد پیامک شده به شماره تلفن همراه را وارد می‌کنیم تا ثبت نام اولیه صورت بگیرد.

حال باید در این صفحه اطلاعات اولیه و هویتی خود را وارد کنید و به مرحله بعد بروید.

در مرحله بعد باید اطلاعات شغلی خود را وارد کنید.

همچنین در گام بعدی اطلاعات مالی را باید وارد کنید.

در گام بعدی باید اطلاعات حساب بانکی خود را طبق فرم وارد کنید:

این مراحل باید تا پایان به صورت کامل صورت بگیرد و همه اطلاعات و فرم‌ها پرشود و در نهایت گزینه می‌کنم و ادامه به گام بعدی را بزنید تا ثبت نام در این سامانه تائید شود.

با زدن این گزینه کد پیگیری جهت احراز هویت برای شما ارسال خواهد شد.

همچنین برای احراز هویت نیز باید از طریق سامانه سجام اقدام کنید.

حال باید یا احراز هویت الکترونیکی یا احراز هویت حضوری را انتخاب کنید.

در احراز هویت حضوری شما با وارد کردن و پر کردن مشخصات مکانی خود در صفحه زیر نوبت حضوری این کار را از دفاتر پیش‌خوان می‌گیرد و با مراجعه به آن‌جا می‌توانید ثبت نام خود را برای دریافت کد بورسی تکمیل کنید.

همچنین هزینه احراز هویت در دفاتر پیشخوان دولت برای شخص اصیل 111.000 ریال و برای نماینده قانونی 127.000 ریال است.

در احراز هویت غیر حضوری هم با مراجعه به صحفه مربوطه آن و انتخاب یکی از کارگزاری‌ها و با طی کردن مراحل احراز هویت که شامل پر کردن اطلاعات و گرفتن ویدیوی سلفی است، این کار انجام خواهد شد.

پیگیری سهام عدالت

برای مراجعه و پیگیری سهام عدالت باید ابتدا از طریق سایت https://sahamedalat.ir اقدام کنیم. برای این هدف ابتدا باید از طریق گزینه ورود به سامانه به این پلتفرم وارد شویم.

حال در گام بعدی با وارد کردن کد ملی و زدن گزینه ورود به درگاه یک کد چند رقمی برای شماره موبایلی که با آن ثبت نام کرده بودیم ارسال می‌شود و با وارد کردن این کد می‌توانیم به سامانه ورود کنیم.

اگر ملی در سامانه سهام عدالت ثبت شده باشد پیامک ارسال خواهد شد در غیر این صورت پیامک ارسال نخواهد شد.

حال در این سامانه و از منوی سمت راست می‌توانیم سهام عدالت، واریزی‌ها، سود و غیره را پیگیری کنیم.

همچنین در سامانه بالا می‌توانیم اطلاعات خود را نیز ویرایش کنیم.

نکته: هنوز جزئیات نهایی ثبت ‌نام سهام عدالت برای سال 1403 از سوی سازمان خصوصی‌سازی اعلام نشده است.

تاریخ ثبت‌نام سهام عدالت

ثبت ‌نام سهام عدالت در دولت‌های گذشته، بر اساس محل خدمت و جایگاه شغلی افراد انجام شد؛ اما به دلیل نبود آمار دقیق، این فرآیند ابتدا با کارکنان دولت آغاز شد و بسیاری از اقشار کم‌درآمد و بی‌بضاعت از دریافت این سهام جا ماندند.

به منظور جبران این نواقص، طرح ساماندهی سهام عدالت در مجلس یازدهم تصویب شده است. این طرح هدف ارائه سهام عدالت به سه گروه جامانده را دنبال می‌کند. با این حال، هنوز زمان مشخصی برای ثبت‌نام جدید در سال ۱۴۰۳ اعلام نشده است.

گروه‌های مشمول ثبت ‌نام سهام عدالت ۱۴۰۳

سه گروه اصلی که مشمول دریافت سهام عدالت می‌شوند عبارتند از:

1. افرادی که ثبت‌نام اولیه آن‌ها ناقص مانده است: کسانی که در دوره گذشته فرم ثبت‌نام را تکمیل کردند اما به دلایلی مانند مشکلات سامانه‌ای موفق به دریافت سهام نشدند.
2. افراد تحت پوشش سازمان‌های حمایتی: شامل مددجویان کمیته امداد، بهزیستی و دیگر سازمان‌ها که به دلایلی شناسایی نشده یا بعد از ثبت‌نام به عضویت این سازمان‌ها درآمده‌اند.
3. دهک‌های درآمدی پایین: کسانی که جزو دهک‌های اول تا ششم هستند اما در زمان ثبت‌نام قبلی، امکان تکمیل فرآیند را نداشتند.

ثبت ‌نام سهام عدالت با گوشی و کد ملی

با توجه به الکترونیکی بودن فرآیند، متقاضیان می‌توانند از طریق گوشی‌های هوشمند و کد ملی خود برای ثبت‌نام اقدام کنند. این روش به ویژه برای دسترسی آسان‌تر اقشار مختلف جامعه طراحی شده است.

سود سهام عدالت

سود سهام عدالت سالانه به حساب مشمولان واریز می‌شود. میزان سود به ارزش سهام اولیه افراد بستگی دارد:

• سهام ۵۳۲ هزار تومانی: حدود ۶۰۰ هزار تومان
• سهام ۱ میلیون تومانی: حدود ۱.۲ میلیون تومان

زمان واریز سود

طبق اطلاعیه‌های سازمان خصوصی‌سازی، سود شرکت‌های زیرمجموعه تعیین‌کننده زمان پرداخت سود سهام است. پیش‌بینی شده که سود سال ۱۴۰3 به صورت فصلی پرداخت شود، اما هنوز زمان دقیق مشخص نشده است.

سامانه‌های مرتبط با سهام عدالت

سامانه‌های مرتبط با سهام عدالت به صورت زیر هستند:

• سامانه samanese.ir: این سامانه برای ثبت‌نام، استعلام وضعیت سهام و دریافت اطلاعات ارزش دارایی سهام عدالت طراحی شده است.
• سامانه sahamedalat.ir: از طریق این سامانه می‌توانید علاوه بر مشاهده دارایی و ارزش روز سهام عدالت، از پرداخت سود مطلع شوید.
• سامانه ddn.csdiran.ir: این سامانه برای بررسی تاریخچه سود سهام عدالت و وضعیت پرداختی طراحی شده است. کاربران باید احراز هویت سجام را انجام داده باشند.

استعلام سهام عدالت

برای استعلام سهام عدالت کافی است:

1. به سامانه sahamedalat.ir مراجعه کنید.
2. کد ملی خود را وارد کنید.
3. اطلاعات مربوط به ارزش دارایی و تاریخچه پرداخت‌ها را مشاهده کنید.

مراحل این کار در آموزش بالا ارئه شد.

ثبت‌نام جاماندگان سهام عدالت

دولت برنامه‌هایی برای جاماندگان سهام عدالت در سال ۱۴۰3 در نظر گرفته است. این افراد می‌توانند با ارائه مدارک زیر ثبت‌نام کنند:

• کد ملی
• شماره شبا بانکی
• شماره تلفن همراه
• مدارک هویتی (شناسنامه و کارت ملی)

شرایط مشمولان جامانده:

• افرادی که در دوره اول به دلیل مشکلات زیرساختی موفق به ثبت‌نام نشدند.
• اعضای جدید سازمان‌های حمایتی (بهزیستی و کمیته امداد).
• افراد واجد شرایط دهک‌های پایین درآمدی.

اگرچه هنوز زمان دقیق ثبت‌نام جدید اعلام نشده است، پیش‌بینی می‌شود که این فرآیند به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه samanese.ir انجام شود. همچنین متقاضیان باید پیش از آغاز ثبت‌نام، کد بورسی خود را از سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) دریافت کنند.

فروش و آزادسازی سهام عدالت

فروش سهام عدالت تنها در بازه‌های زمانی خاصی ممکن است. برای آزادسازی سهام:

1. به سامانه سهام عدالت وارد شوید.
2. گزینه «ثبت روش مستقیم» را انتخاب کنید.
3. شماره تلفن همراه خود را ثبت کرده و کد تایید را وارد کنید.
4. گزینه ثبت نهایی را بزنید.

توجه: در حال حاضر امکان فروش سهام عدالت وجود ندارد، اما ممکن است در آینده دوباره این امکان فراهم شود.

ارزش روز سهام عدالت

برای مشاهده ارزش روز سهام عدالت، می‌توانید به سامانه sahamedalat.ir مراجعه کنید. ارزش سهام براساس شرایط روز بازار محاسبه می‌شود و افراد می‌توانند از قیمت دقیق دارایی خود مطلع شوند.

وام سهام عدالت

وام سهام عدالت، تسهیلاتی است که به دارندگان سهام عدالت ۵۰۰ هزار تومانی و ۱ میلیون تومانی تعلق می‌گیرد.

شرایط دریافت وام سهام عدالت:

• داشتن کارت ملی هوشمند
• ثبت‌نام در سامانه سجام
• عدم فروش سهام
• عدم وجود حکم قضایی توقیف سهام

مدارک مورد نیاز: کارت ملی، شناسنامه، کد بورسی و ثبت‌نام در سجام.

سهام عدالت متوفیان

برای انتقال سهام عدالت متوفیان به ورثه، لازم است که مدارک قانونی مرتبط مانند گواهی انحصار وراثت، کارت ملی وراث و کپی گواهی فوت ارائه شود. این فرآیند از طریق سامانه سهام عدالت و مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت انجام می‌شود.

کلام آخر

سهام عدالت یکی از طرح‌های کلیدی اقتصادی است که با هدف بهبود معیشت مردم به اجرا درآمده است. ثبت ‌نام سهام عدالت و مدیریت این سهام به صورت کاملاً الکترونیکی انجام می‌شود و امکان استعلام و دریافت اطلاعات از طریق سامانه‌های مرتبط فراهم است. برای بهره‌برداری بهتر از این طرح، مشمولان باید اطلاعات خود را به‌روز نگه دارند و از سامانه‌های رسمی استفاده کنند.

با تصویب طرح ساماندهی سهام عدالت، دولت در تلاش است تا نواقص گذشته را جبران کند و امکان ثبت‌نام جدید برای جاماندگان فراهم شود. به محض اعلام جزئیات، اطلاعات این مقاله به‌روزرسانی خواهد شد.

سوالات متدوال

سهام عدالت چیست؟
سهام عدالت شامل سهم 49 شرکت سرمایه‌پذیر است که طبق مصوبه هیات وزیران به افراد مشمول اختصاص یافته است. اطلاعات این شرکت‌ها در سامانه سهام عدالت قرار دارد.

آیا داشتن برگه سهام عدالت به معنی سهامدار بودن است؟
خیر، تنها کسانی که ثبت‌نام خود را تا پایان اسفند 1394 تکمیل کرده و اطلاعاتشان در سامانه ثبت شده، سهامدار محسوب می‌شوند.

سهام عدالت شامل چه کسانی از خانواده می‌شود؟
تمام اعضای خانواده که در زمان ثبت‌نام اولیه نامشان در فرم‌ها درج و دعوتنامه دریافت کرده‌اند، مشمول سهام عدالت هستند.

آیا برگه‌های سهام عدالت ارزش خرید و فروش دارند؟
خیر، این برگه‌ها فاقد ارزش هستند.

چرا ارزش سهام عدالت افراد متفاوت است؟
این تفاوت به تخفیف‌های دولتی برای نهادهای حمایتی، مبلغ واریزی افراد و تعداد اعضای خانوار مربوط می‌شود.

آیا انتقال سهام عدالت بین اعضای خانواده ممکن است؟
خیر تا زمانی که افراد در قید حیات باشند، انتقال سهام ممکن نیست.

شماره شبا باید از چه نوع حسابی باشد؟
شماره شبا باید مربوط به حساب بانکی انفرادی، فعال، کوتاه‌مدت یا جاری باشد. حساب مشترک، مسدود یا ارزی قابل قبول نیست.

آیا سود سهام عدالت برای همه یکسان است؟
خیر، سود بر اساس ارزش سهام هر فرد محاسبه می‌شود.

افرادی که سود دریافت نکرده‌اند چه کنند؟
شماره شبای بانکی خود را در سامانه سهام عدالت به آدرس https://sahamedalat.ir ثبت کنند.

آیا ثبت‌نام جدید برای سهام عدالت انجام می‌شود؟
خیر، سهمی برای واگذاری به افراد جدید وجود ندارد.

آیا دریافت بسته معیشتی به سهام عدالت مرتبط است؟
خیر، بسته معیشتی ارتباطی به سهام عدالت ندارد.

آیا سود سهام عدالت شامل مالیات است؟
مالیات سود قبلاً توسط شرکت‌ها کسر و پرداخت شده و مالیات جدیدی ندارد.

شماره شبا و تلفن همراه باید به نام چه کسی باشد؟
شماره شبا و تلفن همراه باید به نام فرد مشمول باشد و با کد ملی مطابقت داشته باشد.

برای اطلاعات بیشتر کجا مراجعه کنیم؟
به سامانه اینترنتی سهام عدالت به آدرس https://sahamedalat.ir مراجعه کنید.

آیا امکان افزایش سرمایه سهام عدالت وجود دارد؟
خیر، امکان واریز برای افزایش میزان سهام وجود ندارد.

آیا سهام عدالت به نوزادان تازه متولد شده تعلق می‌گیرد؟
خیر، ثبت‌نام جدید امکان‌پذیر نیست.

سود سهام عدالت چند وقت یک بار واریز می‌شود؟
سود معمولاً سالی یک بار و طی دو مرحله واریز می‌شود. زمان دقیق از طریق رسانه‌های رسمی اعلام می‌شود.

افرادی که برگه‌های یک میلیونی دارند ولی در سامانه نیستند چه کنند؟
این افراد ثبت‌نام نهایی نکرده‌اند و مشمول سهام عدالت نیستند. برگه‌هایشان فاقد اعتبار است. برای اطلاع از وضعیت سهامداری، به سامانه سهام عدالت مراجعه کنند.

مبلغ سود سالانه سهام عدالت چقدر است؟
سود سالانه بر اساس تصمیمات مجامع عمومی شرکت‌های سرمایه‌پذیر تعیین می‌شود و مقدار دقیق آن قابل پیش‌بینی نیست.

آیا انتقال سهام عدالت به‌صورت وکالتی قانونی است؟
خیر، انتقال سهام عدالت حتی به‌صورت وکالتی نزد دفاتر اسناد رسمی غیرقانونی است و تنها از طریق سامانه معاملاتی بازار سرمایه امکان‌پذیر خواهد بود.

در صورت عدم واریز سود سهام عدالت چه باید کرد؟
در موارد زیر بررسی کنید:

• شماره شبای ثبت‌شده معتبر باشد.
• حساب مسدود یا راکد نباشد.
• نوع حساب، بلندمدت یا مربوط به اقساط وام نباشد.
• کد شهاب حساب فعال باشد.
• سهام عدالت فرد توقیف نشده باشد.

آیا مبلغ سود برای همه یکسان است؟
خیر، میزان سود بر اساس ارزش سهام هر فرد تعیین می‌شود.

چرا سود سهام عدالت کم واریز شده است؟

• سهامدار کارت اعتباری الکترونیکی دریافت کرده باشد.
• سهام از طریق ارث به او منتقل شده باشد.
• بخشی از سهام عدالت خود را فروخته باشد.
• ارزش اولیه سهام کمتر باشد.

نحوه تقسیم سهام عدالت مستقیم متوفی چگونه است؟
در حال حاضر تقسیم سهام مستقیم متوفیان ممکن نیست و باید تا فراهم شدن زیرساخت‌ها منتظر ماند.

نحوه تقسیم سهام عدالت غیرمستقیم متوفی چگونه است؟
وراث متوفیانی که تاریخ فوت آن‌ها قبل از 1399/05/01 است، می‌توانند به مراکز منتخب شرکت سپرده‌گذاری مراجعه کنند. لیست این مراکز در سایت https://csdiran.ir قابل مشاهده است.

سود سهام عدالت متوفیان چگونه واریز می‌شود؟
اگر تقسیم سهام قبل از زمان واریز سود انجام شده باشد و وراث در سامانه سجام ثبت‌نام کرده باشند، سود به حساب وراث واریز می‌شود.

سود معوقه سهام عدالت متوفیان چه زمانی پرداخت می‌شود؟
سود معوقه سهام عدالت متوفیانی که تقسیم سهام آن‌ها انجام شده باشد، در مرحله بعدی پرداخت سود واریز خواهد شد.

چگونه می‌توان فهمید متوفی سهام عدالت دارد؟
با مراجعه به سایت https://ddn.csdiran.ir و انتخاب گزینه امور سهام عدالت متوفیان، اطلاعات متوفی شامل کد ملی و تاریخ فوت را وارد کنید تا استعلام وضعیت سهام عدالت انجام شود.